IPCM
محصولات تولید شده به روش IPM/FFS
همانطور که از نام روش IPM = Integrated Pest Managment به معنی “مدیریت تلفیقی آفات” پیداست ، در این روش استفاده از نهاده ها خصوصا” در دفع آفات نباتی امکان پذیر ولی محدود ، با آموزش قبلی و تحت کنترل می باشد.
سطح جدیدی از مدیریت تلفیقی آفات (IPM) با رویکرد مشارکتی برای اجرا در سطح کشاورزان کوچک و جوامع محلی با عنوان مدیریت مشارکتی به اختصار (IPM/FFS) از دهه 80 میلادی به عنوان برنامه اصلی امنیت و سلامت غذا در بسیاری از کشور ها در حال اجرا است.
شیوه مدرسه در مزرعه (IPM/FFS) به عنوان شیوه مناسبدر فرآیند اجرا ، ترویج و توسعه مبانی کشاورزی پایدار در شرایط مختلف بهره برداری طراحی و ارایه شده که به عنوان روش اصلی توسعه کشاورزی پایدار در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه از جمله ایران در حال پیگیری می باشد . مدرسه در مزرعه ،فرآیندی است مبتنی بر مشارکت و ظرفیت سازی بهرهبرداران در مدیریت جامع تولید و حفاظت از محصولات کشاورزی در مناطق و مراحل مختلف تولید از آماده سازی ، کاشت ، داشت تا برداشت .
یک مدرسه در مزرعه شامل یک متخصص FFS و یک گروه کاری سازماندهی شده متشكل از 25 نفر از بهرهبرداران محلي است. در سایت های مدرسه در مزرعه به صورت عملی فرآیند مدیریت جامع تولید و حفاظت از محصول را در قالب یک دوره کامل زراعی طی دو یا سه فصل فراگرفته و توسعه می دهند. گروه کاری مدرسه در مزرعه به صورت داوطلبانه از طريق ابزار مشاركتي توسط خود جامعه و یا بر اساس ویژگی ها و شاخص های خاص موضوع کاری در هر منطقه انتخاب می شوند.
محصولات تولیدشده به روش IPCM
فرآيند عملياتي توسعه كشاورزي پايدار ، از طریق تحول در نظام جامع اطلاعات کشاورزی در جهت توانمند سازی بهرهبرداران در سطوح جوامع محلی به ویژه بهرهبرداران خرد امکان پذیر است . در جهت حصول به این هدف ، فرآیند های متنوعی در حال پیگیری است که از جمله آن می توان به مدل مدیریت مشارکتیIPCM با عنوان مشارکت سیستمی جوامع محلی در مدیریت جامع تولید و حفاظت از محصول به عنوان استراتژی اصلی برای تحقق امنیت و سلامت غذا و توسعه کشاورزی پایدار و حرکت به سمت کشاورزی ارگانیک اشاره کرد.
نحوه اجرای IPCM
در این مدل فرآیند اجرا از طریق ایجاد سایت های مدرسه در مزرعه کشاورزان که بر اساس شاخص های اکوسیستمی و ویژگیهای خاص در هر منطقه و اولویتهای تولید طراحی می شوند ، صورت میگیرد. در این واحدها ، فرآیند سیستمی جامع تحقیق-توسعه (R&D) پیاده می شود که در آن با شاخص عملیاتی تجزیه و تحلیل کشتبومهای زراعی ، تکتیکهای مدیریت مزرعهای با تمرکز بر افزایش شاخصهاي اقتصادي توليد (مديريت بهرهوري هزينه-درآمد) در قالب الگوی مدیریت جامع مزرعه از طریق نظام مدارس مزرعه ای (FFS=Farmers Field School) پياده ميشود . در اين فرايند ، گروههای بهرهبردار ، توانمندشده و مدیریت توسعه اهداف را از طریق تصميم گيري پایدار و بدون ریسک ، کشاورزان براي اقدام مناسب در مديريت مزرعه در قالب تشکلها و گروههای محلی با کمترین دخالت و هزینههای دولتی برعهده خواهند داشت .
در این راهبرد علاوه بر طراحی سناریو های اقلیمی ، الگو های کاشت محصول براساس مدیریت آب در هر منطقه نیز به دست خواهد آمد . گروه های آموزش دیده در هر منطقه در قالب تشكلهای محلی ساماندهي شده و همزمان توسط خود این گروهها فرآیند طراحی نظام نظارت ، اجرا و توسعه را در قالب برنامه ریزی و حمایتهای فنی-اداری برعهده خواهند داشت .
در این زمینه اقدامات گسترده ای از سالها پیش توسط “مدیریت طرح ملی تولید محصولات سالم و ارگانیک” از زیرمجموعه های وزارت جهاد کشاورزی در معاونت تخقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی اجرا و در حال پیگیری است. محصولات تولیدشده به روشهای مندرج در بالا دارای بالاترین پتانسیل جهت بازرسی و دریافت گواهینامه معتبر براساس استانداردها و قوانین ملی-بین المللی در حوزه کشاورزی ارگانیک و عملیات خوب کشاورزی (GAP)خواهند بود.