کشاورزی ارگانیک
کشاورزی ارگانیک، کلید گشمده ی سلامتی انسان
کشاورزی ارگانیک به عنوان یکی از روش‌های کشاورزی پایدار، در سال‌های اخیر بسیار محبوب شده است. در این روش، از کود و سموم شیمیایی استفاده نمی‌شود و به جای آن از کودهای طبیعی و روش‌های بیولوژیکی استفاده می‌شود.
هدف اصلی کشاورزی ارگانیک، حفظ تنوع زیستی، بهبود کیفیت خاک و آب، حفاظت از محیط زیست و تولید محصولات با کیفیت بالا است.
در این مقاله، به بررسی جزئیات کشاورزی ارگانیک، مزایا و معایب آن، و نحوه پیاده سازی آن در باغ‌ها و مزارع خواهیم پرداخت.
کشاورزی ارگانیک چیست؟
کشاورزی ارگانیک؛ یک روش کشت و پرورش محصولات کشاورزی است که با استفاده از روش هایی که محیط زیست را حفظ کنند و بهداشتی هستند، انجام می شود.
به هیچ وجه از کود و سموم شیمیایی استفاده نمی شود و به جای آن از کود و سموم طبیعی استفاده می شود. این روش تلاش می کند تا برای حفظ محیط زیست و بهداشتی بودن محصولات کشاورزی اهمیت قائل شود.
تاریخچه کشاورزی ارگانیک
کشاورزی ارگانیک برای صدها سال قبل از ما وجود داشت. در طول تاریخ، کشاورزی ارگانیک به عنوان یکی از روش‌های کشاورزی پایدار، برای حفظ تنوع زیستی و بهبود کیفیت خاک مورد استفاده قرار گرفته است.
استفاده از کودهای طبیعی و روش‌های بیولوژیکی در کشاورزی نه تنها یک روش جدید نیست، بلکه در تمام جهان به عنوان یک روش قدیمی استفاده شده است.
در اروپا، کشاورزی ارگانیک در قرون وسطی شکل گرفت و در آسیا و آفریقا نیز از قدمت بالایی برخوردار است.
در دهه 1940، با پیدایش کود شیمیایی و سموم آفت‌کش، روش‌های کشاورزی شیمیایی شروع به جایگزینی روش‌های کشاورزی ارگانیک کرد.
اما در دهه 1960، با ظهور حرکت محیط زیستی، کشاورزی ارگانیک به عنوان یک روش کشاورزی پایدار و سالم مجدداً محبوب شد.
در دهه 1960، با افزایش استفاده از مواد شیمیایی در کشاورزی، محیط زیست و سلامت عمومی مردم تهدید شد. به همین دلیل، بسیاری از کشاورزان به فکر این افتادند که باید به روش‌های قدیمی بازگردند.
در این روش، از کودهای طبیعی و روش‌های بیولوژیکی استفاده می‌شود و از مواد شیمیایی و سموم حشره‌کش خودداری می‌شود.
اولین کنفرانس بین‌المللی در زمینه کشاورزی ارگانیک در سال 1972 در سوئد برگزار شد.
در این کنفرانس، اصول و روش‌های کشاورزی ارگانیک تعریف شدند و به عنوان یک روش کشاورزی پایدار معرفی شدند.
اصول کشاورزی ارگانیک
کشاورزی ارگانیک یک روش کشت محصولات کشاورزی است که برای حفظ سلامتی خاک، جانوران و انسان، از کودها، سموم و هرگونه ماده شیمیایی استفاده نمی‌کند.
برای تغذیه گیاهان و جلوگیری از بیماری‌ها، از کود های طبیعی و روش های بیولوژیک استفاده می‌شود.
هدف اصلی کشاورزی ارگانیک، حفظ تعادل طبیعی در بین گیاهان، جانوران و خاک است. در ادامه به معرفی و توضیح اصول کشاورزی ارگانیک پرداخته خواهد شد.
- استفاده از کود های طبیعی
در کشاورزی ارگانیک، از کودهای طبیعی مانند کود حیوانی، کود نباتی و کود سبز استفاده می‌شود. این کودها حاوی عناصر معدنی و مواد غذایی مورد نیاز گیاهان هستند و باعث رشد سالم و پایدار گیاهان می‌شوند.
استفاده از کودهای شیمیایی در کشاورزی ارگانیک، کاملا ممنوع است، زیرا؛ این کودها باعث آلودگی خاک، آب و هوا می‌شوند و سلامت جانوران و انسان را تهدید می‌کنند.
- استفاده از روش های بیولوژیک
در کشاورزی ارگانیک، برای جلوگیری از بیماری‌ها و آفات، از روش‌های بیولوژیک استفاده می‌شود. این روش‌ها شامل استفاده از حشرات کامل، لاروها، پروانه‌ها و پرندگان است.
این حشرات و پرندگان به عنوان دشمن طبیعی آفات عمل می‌کنند و باعث کاهش استفاده از سموم شیمیایی می‌شوند. همچنین، استفاده از گیاهان دارویی و عصاره های آن‌ها نیز به عنوان روش‌های بیولوژیک در کشاورزی ارگانیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- حفظ تعادل خاک
در کشاورزی ارگانیک، حفظ تعادل خاک بسیار مهم است. استفاده از کودهای طبیعی و روش‌های بیولوژیک باعث حفظ تعادل خاک می‌شود.
همچنین، استفاده از روش‌های کشت مستقیم در خاک و عدم استفاده از ماشین‌آلات سنگین برای کشت و برداشت محصولات، باعث حفظ سلامت خاک می‌شود.
- حفظ تنوع گیاهان
حفظ تنوع گیاهان بسیار مهم است. استفاده از گونه‌های مختلف گیاهان در کشت، باعث حفظ تنوع ژنتیکی محصولات و جلوگیری از بروز بیماری‌ها و آفات می‌شود.
همچنین، استفاده از گیاهان پوششی و گل‌های خوراکی برای جذب حشرات و پرندگان به عنوان دشمن طبیعی آفات، باعث حفظ تعادل در بین گیاهان، جانوران و خاک می‌شود.
- استفاده از منابع طبیعی
استفاده از منابع طبیعی مانند آب، نور خورشید و هوا بسیار مهم است. استفاده از روش‌های کشت بارانی و اصلاح کشت، باعث صرفه‌جویی در مصرف آب و حفظ منابع آبی می‌شود.
همچنین، استفاده از سیستم‌های تولید انرژی خورشیدی و بادی به عنوان منابع انرژی نو، باعث حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا می‌شود.
- حفظ سلامت جانوران و انسان
در تولید محصولات ارگانیک، حفظ سلامت جانوران و انسان بسیار مهم است. عدم استفاده از سموم شیمیایی، باعث حفظ سلامت جانوران و انسان می‌شود.
همچنین، استفاده از روش‌های بیولوژیک به عنوان روش‌های جلوگیری از بیماری‌ها و آفات، باعث کاهش استفاده از سموم شیمیایی می‌شود.
- حفظ تعادل در بین گیاهان، جانوران و خاک
در این روش، حفظ تعادل در بین گیاهان، جانوران و خاک بسیار مهم است.
استفاده از کودهای طبیعی، روش‌های بیولوژیک و حفظ تعادل خاک، باعث حفظ تعادل در بین گیاهان، جانوران و خاک می‌شود.
همچنین، استفاده از گونه‌های مختلف گیاهان و حفظ تنوع ژنتیکی، باعث جلوگیری از بروز بیماری‌ها و آفات می‌شود.
مزایای کشاورزی ارگانیک
- بهبود کیفیت محصولات
در کشاورزی ارگانیک، از مواد شیمیایی و سموم حشره‌کش خودداری می‌شود. به همین دلیل، محصولات ارگانیک بسیار سالم تر و خوشمزه‌تر هستند.
- حفاظت از محیط زیست
یکی از مهم ترین مسائل، در حوزه ی کشاورزی ارگانیک، حفاظت از محیط زیست بوده، که همواره بسیار مورد توجه می باشد. در نتیجه این توجه؛ باعث کاهش آلودگی هوا، آب، خاک و همچنین حفظ تنوع زیستی می‌شود.
- بهبود سلامت عمومی
استفاده از مواد شیمیایی در کشاورزی ممکن است به سلامت عمومی آسیب بزند. در کشاورزی ارگانیک، از مواد شیمیایی خودداری می‌شود و به همین دلیل، محصولات ارگانیک بسیار سالم‌تر هستند.
- کاهش هزینه ها
در این شیوه ی نوین، هزینه‌های مربوط به خرید مواد شیمیایی و سموم حشره‌کش کاهش می‌یابد. به همین دلیل، تولیدات ارگانیک ارزان‌تر هستند.
کشاورزی ارگانیک چگونه کار می‌کند؟
در این روش با تلاش برای حفظ تعادل طبیعت، از روش‌های سنتی و طبیعی در کشت استفاده می‌کنند.
این روش ها شامل:
استفاده از کودهای طبیعی مانند: کود حیوانی و کود گیاهی، تغییرات در فصل کشت، استفاده از آبیاری طبیعی، کنترل آفات با روش‌های طبیعی و استفاده از بذرهای طبیعی هستند.
در این روش، از هر گونه سموم شیمیایی و هورمون‌های رشدی که ممکن است برای گیاهان مضر باشد، استفاده نمی‌شود.
- کنترل آفات با روش های طبیعی
کشاورزی به روش ارگانیک در کنترل آفات، از روش‌های طبیعی مانند: استفاده از حشرات دشمن آفات و گیاهان دارویی مانند بابونه و نعناع به عنوان داروهای گیاهی برای کنترل آفات استفاده می‌کنند.
این روش‌ها به دلیل عدم استفاده از سموم شیمیایی، برای حفظ سلامتی گیاهان و حیوانات بسیار مفید هستند.
- استفاده از بذر های طبیعی
استفاده از بذرهای طبیعی، یکی دیگر از روش‌های کشاورزی ارگانیک است.
در این روش، بذرهای طبیعی و بدون هیچ گونه تغییرات ژنتیکی، برای کشت استفاده می‌شوند. این روش باعث می‌شود تا محصولات تولید شده، طبیعی و خالص باشند.
- تغییرات در فصل کشت
یکی دیگر از مزایای این روش، تغییر در فصل کشت است. در این روش، کشاورزان سعی می‌کنند تا با توجه به فصل‌های سال، محصولات مختلفی را کشت کنند.
به عنوان مثال:
در فصل بهار، گندم و جو کشت می‌شود و در فصل پاییز، سبزیجات و صیفی‌جات. این روش باعث می‌شود تا خاک و گیاهان به طور طبیعی و بدون استفاده از سموم شیمیایی، تقویت شوند.
- آبیاری طبیعی
آبیاری طبیعی، یکی دیگر از روش‌های کشاورزی ارگانیک است. در این روش، از آب‌های زیرزمینی و باران برای آبیاری استفاده می‌شود.
با این حال، در صورت نبود منابع آب کافی، ممکن است به آبیاری با استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای نیز روی آورده شود.
چالش های کشاورزی ارگانیک
همیشه کار های جدید و نو، در ابتدا همراه با چالش هایی می باشند. از مهم ترین چالش های موجود در عرصه ی کشاورزی ارگانیک، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش عملکرد
استفاده از مواد شیمیایی و سموم حشره کش در کشاورزی ممکن است باعث افزایش عملکرد گیاهان شود. پس، به دلیل عدم استفاده از این مواد، عملکرد گیاهان کاهش می‌یابد.
- بروز بیماری ها
در این روش، برای پیشگیری از بروز بیماری‌های گیاهان، از روش‌های بیولوژیکی استفاده می‌شود. با این حال، برخی از بیماری‌ها ممکن است باعث کاهش عملکرد گیاهان شوند.
- نیاز به دانش فنی
این سبک از کشاورزی، نیاز به دانش فنی دارد. کشاورزان باید با روش‌های بیولوژیکی و کودهای طبیعی آشنا باشند و باید به دقت در زمینه کنترل آفات و بیماری‌های گیاهان عمل کنند.
- هزینه های بالا
هزینه های مربوط به این روش، ممکن است بالا باشد. به دلیل عدم استفاده از مواد شیمیایی و سموم حشره‌کش، هزینه‌های مربوط به کشاورزی ارگانیک ممکن است بالا باشد.
مهم ترین ویژگی های کشاورزی ارگانیک
- مهمترین ویژگی آن، عدم استفاده از کودها و سموم شیمیایی است.
در اینجا از کود های طبیعی مانند: کود پسته، کود نیم دانه‌ها و کود تیلا که به صورت طبیعی تولید می شوند، استفاده می شود.
این کودها، حاوی نیتروژن، فسفر، پتاسیم و دیگر عناصر ریزمغذی هستند که برای رشد گیاهان ضروری هستند.
- در کشاورزی ارگانیک، سموم شیمیایی نیز استفاده نمی شود.
برای کنترل آفات و بیماری ها، از روش های طبیعی مانند شست و شو با آب یا استفاده از حشرات و حیوانات کوچکی مانند: کرم های آبپلوت استفاده می شود.
این روش ها از این جهت مزیت دارند که در رابطه با سموم شیمیایی کارآمد تر هستند و عناصر مفید برای محیط زیست مانند: زنبور عسل و جانوران خوراکی را حفظ می کنند.
علاوه بر این، ارگانیک؛ یک روش کشت پایدار است. در اینجا برای حفظ خاک و حفظ نیروی ایده آل گل ها، از تناوب گیاهی استفاده می شود.
در این روش، گیاهان مختلف به زمین کمک می کنند تا عناصر ریزمغذی را برای رشد خود بخشش کنند و همچنین به حفظ خاک کمک می کنند.
- یکی دیگر از ویژگی های آن، بهداشتی بودن محصولات است.
در این روش، جهت حفظ بهداشت و کیفیت محصولات، باید از کودهای طبیعی ، باکتری های بدیل و سموم گیاهی استفاده کرد. برای سلامت و بهداشت محصولات بسیار مفید است و به مردم کمک می کند تا از محصولات تمیز و سالم استفاده کنند.
- سود اقتصادی نیز یکی دیگر از ویژگی های کشاورزی ارگانیک است.
افزایش بهره وری خاک و استفاده بهینه از منابع آبی، از مهم ترین مزایای این روش، می باشد.
- قیمت های محصولات ارگانیک بالاتر از قیمت های محصولات شیمیایی است.
با این حال، برای رعایت قوانین کشاورزی ارگانیک و حفظ کیفیت محصولات، هزینه های تولید محصولات ارگانیک بیشتر از هزینه های تولید محصولات شیمیایی است.
نتیجه‌گیری
کشاورزی ارگانیک تعاریف عام یا تخصصی متفاوتی را دارد
ولی
محصولات تولید شده حاصل از کشاورزی ارگانیک ، محصولاتی می باشند که
- تولید
- نگهداری
- فرآوری
- بسته بندی
- حمل و نقل
- عرضه آن ها
تحت كنترل، بازرسی و گواهی مطابق با يكی از استاندارد های معتبر ارگانیک در سطح ملی یا بين المللي صورت گرفته باشد.
در تولید محصولات ارگانيك شاخص هاي زیست محیطی، بهداشتي، اجتماعي و ايمني رعایت شده است.
این محصولات دارایکیفیت ، طعم طبیعی و فاقد هر گونه باقی مانده مواد شیمیایی مصنوعی و یا عناصر ، فلزات و مواد مضر هستند .
با این حال، کشاورزی ارگانیک نیاز به دانش فنی دارد و هزینه‌های مربوط به آن ممکن است بالا باشد.
با توجه به مزایا و چالش های آن، باید به دقت در این روش کشاورزی عمل کرد و به حفاظت از محیط زیست، سلامت عمومی و تولید محصولات سالم توجه کرد.
خدمات رسانی در حوزه ارگانیک تخصص اصلی شرکت بازرسی پارس گواه (PARS Cert. Co) می باشد.
این شرکت طیف وسیعی ازخدمات کنترل ، بازرسی و صدور‌گواهی‌نامه را براساس استاندارد ها و قوانین ارگانیک در سطوح ملی و بین‌المللی فراهم نموده است.